«Εικονική πραγματικότητα ή ανάγκη περισσότερης δημοκρατίας;»

Nίκος Κοτζιάς, Επίκαιρα

Τμήμα της ηγεσίας του ΠΑΣΟΚ εξακολουθεί να κατασκευάζει και να…

ζει σε εικονική πραγματικότητα. Οι υποψήφιοι της κυβέρνησης στο επίπεδο της Περιφέρειας έλαβαν συνολικά 10% λιγότερες ψήφους από τις εκλογές του 2009, ενώ σε απόλυτους αριθμούς χάθηκαν για το ΠΑΣΟΚ πάνω από ένα εκατομμύριο ψήφοι. Στοιχείο της εικονικής πραγματικότητας είναι να εμφανίζεται ως ο μεγάλος χαμένος των εκλογών ο Ι. Δημαράς, ο οποίος έλαβε με την πρώτη του αυτοτελή κάθοδο σχεδόν 16% ή κάτι λιγότερο από το 5% πανελλαδικά. Με άλλα λόγια, αφού στήθηκαν οι δημοσκοπήσεις σε δήθεν εικονικούς θριάμβους του Ι. Δημαρά, εντέλει η εκλογικά θετική κατάληξη της επιλογής του εμφανίστηκε ως ήττα.

Δεύτερον, με το αποτέλεσμα που απέσπασε το ΠΑΣΟΚ μαζί με τις συνεργαζόμενες με αυτό δυνάμεις καθίσταται αδύνατο να κυβερνήσει. Με το 1/3 των ψήφων του σχεδόν μισού εκλογικού σώματος καμιά πολιτική δεν είναι εύκολο να «περπατήσει», πολύ περισσότερο στην εποχή του Μνημονίου. Η διακυβέρνηση του τόπου γίνεται ακόμα πιο δύσκολη από το γεγονός ότι ο Γ. Παπανδρέου μεταβλήθηκε μετά από δική του επιλογή –και τις προτάσεις των γνωστών ανόητων– σε «κουτσή πάπια» (lame duck) ή πιο σωστά «παραλυμένη πάπια». O όρος χρησιμοποιείται στην πολιτική επιστήμη προκειμένου να χαρακτηριστεί μια κυβέρνηση που δεν μπορεί πια να κυβερνά εύκολα, είτε διότι πρόκειται σύντομα να τελειώσει η θητεία της, όπως προβλέπουν υπάρχοντες θεσμικοί κανόνες (επί παραδείγματι ο τελευταίος χρόνος της δεύτερης θητείας ενός προέδρου στις ΗΠΑ), είτε διότι έχει από μόνη της προαναγγείλει, έμμεσα ή άμεσα, το τέλος της. Χαρακτηριστικά ο Τ. Μπλερ, ο επί μακρών πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου, είχε ανακοινώσει ότι επρόκειτο να παραιτηθεί μετά ένα έτος υπέρ του Μπράουν. Τελικά αναγκάστηκε να παραιτηθεί μέσα σε τρεις μήνες. Ο λόγος απλός: όλο το βρετανικό Εργατικό Κόμμα είχε αναδιαταχθεί υπέρ του προαναγγελθέντος νέου αρχηγού.

Προκειμένου να αντιμετωπιστεί η δυσκολία διακυβέρνησης της χώρας θα απαιτηθούν από το ΠΑΣΟΚ σειρά μέτρων στις εξής κατευθύνσεις: α) αλλαγή μείγματος πολιτικής. β) Αλλαγή προσωπικού και πριν από όλα απομάκρυνση εκείνων που δεν κατανοούν ότι «για να επικοινωνεί» η επικοινωνία πρέπει να έχει πολιτικό περιεχόμενο. Ότι η ανάπτυξη της χώρας και η υπέρβαση της ύφεσης απαιτούν πραγματικές πολιτικές και όχι εικονικές αυταπάτες. γ) Ενίσχυση της δημοκρατίας. Αύξηση της αυτονομίας του πολιτικού συστήματος. Αν το ΠΑΣΟΚ, αντίθετα, πιστεύει ότι μπορεί να κερδίσει τις επόμενες εκλογές στηριγμένο στη διαπλοκή, ας ρωτήσει τον Κ. Καραμανλή τι έπαθε με τέτοιες επιλογές και σε καλύτερες γι’ αυτόν συνθήκες το 2007. Τέλος, επείγει το ΠΑΣΟΚ να πάει σε συνέδριο, ώστε να διαμορφώσει μια δημοκρατικά νομιμοποιημένη πολιτική σε νέες συνθήκες. Δεν μπορεί η ηγεσία του να εκβιάζει το λαό με εκλογές και να αρνείται στην κομματική βάση τη δημοκρατία ενός συνεδρίου.

Τρίτον, η πολυδιασπασμένη Αριστερά έλαβε στο πολιτικό κέντρο της χώρας, που είναι η Αττική, χωρίς τους Οικολόγους, τόσες ψήφους (44,6%) όσο τα δύο κόμματα του δικομματισμού (44,5%). Συνολικά, η πέραν του ΠΑΣΟΚ Αριστερά έλαβε πανελλαδικά κάτι λιγότερο από το 30% του συνόλου των ψήφων. Στην Αττική, το ΚΚΕ αύξησε τις ψήφους του από 10,2% σε 14,2%. Οι τρεις συνιστώσες που συναποτελούσαν μέχρι πριν λίγους μήνες τον ΣΥΡΙΖΑ έλαβαν το 12,2% των ψήφων (από 6,8%), εμφανίζοντας τη μεγαλύτερη αύξηση έναντι όλων των άλλων δυνάμεων. Αύξηση που πέρασε απαρατήρητη εξαιτίας της διάσπασής της και των προσωπικών στρατηγικών στελεχών της. Αύξηση παρουσίασε και η εξωκοινοβουλευτική Αριστερά, με ευχάριστη έκπληξη το 2,3% της ΑΝΤΑΡΣΥΑ. Η ριζοσπαστική και κομουνιστική Αριστερά έλαβε στην Αττική συνολικά (χωρίς, δηλαδή, τους ψήφους του Ι. Δημαρά) ένα ποσοστό μεγαλύτερο τόσο του ΠΑΣΟΚ, όσο και της ΝΔ (28,8% έναντι 24,1% και 20,6%). Αυτοί οι αριθμοί θα αποκτήσουν αξία όταν η Αριστερά θα βρει το δρόμο της κοινής δράσης.

Δημοσιεύτηκε στο περιοδικό «Επίκαιρα» στις 11/11/10